Gedachten zijn een vreemde eigenschap. Wij mensen zijn de enige dieren op aarde die zo’n goed ontwikkeld brein hebben, dat we allerlei problemen kunnen oplossen met onze intelligentie. Dit heeft ervoor gezorgd dat we alles en iedereen kunnen domineren en het leven naar onze hand kunnen zetten.
Fout en goed
En in de geschiedenis van de mensheid zien we dat onze intelligente oplossingen zowel moreel verwerpelijk als moreel goed kunnen zijn. We zetten ons intellectuele denken net zo makkelijk in voor vrede als voor oorlog.
Maar naast intelligente gedachten waarmee we goede en kwaadaardige oplossingen bedenken, hebben we ook niet-zulke-intelligente gedachten: de pieker-gedachten.
Rondtollen
Pieker-gedachten draaien eindeloos in ons hoofd rond, en herhalen zichzelf duizend keer per dag.
Dit soort gedachten lost nooit iets op want daar zijn ze helemaal niet voor bedoeld: ze willen alleen maar rondtollen in je hoofd. Als je even niets te doen hebt, komen deze piekergedachten aanrennen en eisen al je aandacht op. Ze zorgen ook nog eens voor allerlei vervelende gevoelens, zoals angst, paniek, stress, wantrouwen, boosheid of verdriet.
Als we ons niet bewust zijn van deze constante aanwezigheid van pieker-gedachten, dan gaan deze ons bedrukken. We weten niet precies waarom… maar we voelen ons dan down, of minder dan een ander, of onzeker, boos of verdrietig.
Mindfulness helpt
Met mindfulness ga je die onbewuste pieker-gedachten (die achterin je hoofd rondspoken) naar voren halen en bewust bekijken, als een wetenschapper in een laboratorium.
Want zodra we die vage pieker-gedachten tevoorschijn halen en observeren, kunnen we inzien dat het slechts pieker-gedachten zijn die al die nare gevoelens veroorzaken.
Hoe werkt pieker-denken?
Je hebt in het afgelopen jaar allerlei fouten gemaakt op je werk waardoor je nu denkt dat je ontslagen wordt.
Je denken zonder mindfulness:
Ik heb zoveel fouten gemaakt, ik word vast ontslagen.
Maar als ik ontslagen word, dan kan ik de hypotheek niet meer betalen!
Dan moet ik verhuizen!
Maar zonder baan kan ik ook niets huren!
En op mijn leeftijd kan ik een nieuwe baan wel vergeten!
Hoe moet dat dan verder met mij?
Ik ben hopeloos verloren, help!
Al deze gedachten worden aangemaakt in het pieker-gebied van je denkende brein… terwijl er op dit moment in de werkelijkheid niets aan de hand is.
- In de werkelijkheid ga je nog steeds naar je werk.
- In de werkelijkheid ben je niet ontslagen.
Je pieker-denken pakt dus een aanleiding, en gaat daar vervolgens eindeloos mee aan de slag. Als je hier niet op ingrijpt, dan veroorzaken deze continue ronddolende gedachten stress, slapeloosheid en burnout.
Kijken naar denken
Met mindfulness ga je dit soort zinloze gedachten bewust naar boven halen, zodat je kunt zien dat deze gedachten alleen maar stress veroorzaken en verder geen enkele oplossing bieden. Zodra je dit ziet, kun je een nuchtere oplossing bedenken en je uit deze nare denk-centrifuge bevrijden.
Je denken met mindfulness:
Ik heb zoveel fouten gemaakt, ik word vast ontslagen.
Wil ik ontslagen worden, of wil ik blijven?
Als ik wil blijven, dan moet ik beter mijn best gaan doen.
Ik ga morgen met mijn manager praten hoe ik mezelf kan verbeteren.
Misschien kan ik vragen voor een training om effectiever te leren werken.
Maar wacht: ik deed eigenlijk mijn best niet omdat deze baan me gestolen kan worden.
Dan kan ik toch ook gewoon gaan solliciteren?
Ik kan wel een leukere carrière bedenken dan deze saaie baan.
Ik ga morgen vacatures bekijken.
Zoals je ziet, zet je met mindfulness je intelligente denken aan de slag zodat je uit dat zinloze gepieker kunt stappen en slimme oplossingen voor je probleem kunt bedenken.
De werking van het ego
Waarom hebben we eigenlijk pieker-gedachten als deze niets oplossen en alleen maar stress veroorzaken? Die pieker-gedachten komen voort uit het ego. Alleen mensen hebben een ego, dieren hebben dat niet. Het ego wil ons beschermen tegen gevaar… maar helaas is het gevaar dat het ego ziet, meestal niet zo heel gevaarlijk 😅
Voor echt levensgevaar hebben we ons instinct. Alle dieren hebben instinct en rennen weg als er bijvoorbeeld brand is, precies zoals wij dat ook zouden doen.
Het ego waarschuwt ons voor allerlei andere ‘gevaren’ die — als we er eens goed en nuchter naar kijken — helemaal niet zo gevaarlijk zijn. Het ego waarschuwt ons bijvoorbeeld dat we onze baan kunnen verliezen en dat dat het einde van de wereld is.
Een wereld vol schijn-gevaar
Maar is dat wel zo? Niet als we er even nuchter naar kijken. Je baan verliezen is natuurlijk niet leuk, maar het is niet dat je dan dood neervalt of er nooit meer iets van je terecht al komen. Het is dus geen echt gevaar, het is meer een vervelende situatie. En zoals we hebben gezien, is zo’n vervelende situatie heel goed op te lossen als je even nuchter nadenkt.
Het ego trekt ons graag in gepieker over schijn-gevaar, om ons te beschermen. En dat is prima… dat is nu eenmaal wat het ego doet. Alleen moeten we wèl weten dat het zo werkt, om te voorkomen dat we van elk schijn-gevaar in paniek raken en in eindeloze pieker-cirkels gezogen worden.
Opdringerig
Pieker-gedachten zijn onschuldig, maar wel opdringerig. Ze eisen alle aandacht op. Daardoor maken we veel dingen in het dagelijkse leven niet bewust mee:
- Je kind vertelt een grappig verhaal, maar jij hoort het niet want jij piekert over je vervelende jeugd.
- Je hond speelt blij in het park, maar jij ziet het niet want jij piekert over die vergadering van morgen.
- Je partner heeft het huis opgeruimd, maar jij ziet het niet want jij piekert over de boodschappen die nog gehaald moeten worden.
Piekeren hult het leven in een grauwe mist, waar alleen intense gebeurtenissen (lees: rampen) nog je aandacht kunnen krijgen. Dit maakt je leven lastig en eentonig. Want alle andere kleine maar mooie aspecten van het leven raken ondergesneeuwd door die dikke deken van eindeloos gepieker.
De oorspronkelijke schoonheid van het leven
Met mindfulness doorbreek je de gewoonte van piekeren over allerlei schijn-gevaren en geef je je leven haar oorspronkelijke schoonheid terug.
Je zult merken dat je minder snel in paniek raakt, omdat je ziet dat je pieker-gedachten makkelijk kunt oplossen met even nuchter nadenken. Daardoor blijft er meer denk-ruimte over om allerlei kleine maar mooie gebeurtenissen bewust mee te maken, zodat je leven haar oorspronkelijke kleur terug krijgt en je zelf een stuk lekkerder in je vel zit.
Marisa Garau
