Niemand weet precies hoe een trillend ooglid ontstaat. Opeens heb je het. En na verloop van tijd, meestal zonder dat je het doorhebt, is het opeens weer verdwenen. Omdat ik zelf regelmatig last heb gehad van een trillend ooglid, heb ik voor dit artikel onderzocht wat deze aandoening precies is, wat de oorzaken zijn, en wat jij en ik eraan kunnen doen om dit vervelende kwaaltje te overwinnen.

Trilling in ooglid

En is niets aan de hand, maar opeens dringt het in je bewustzijn door. Je voelt wat irritatie aan je ooglid, en ja hoor, dan besef je dat het een regelmatig trillen is. Een snelle blik in de spiegel bevestigt de bekende, minuscule trilling in je onderste ooglid van je rechteroog. Ondanks dat je dit regelmatig heb, vraag je je altijd weer af hoe dit toch kan.

• Heb ik misschien druk in m’n oog?
• Moet ik naar de oogarts?
• Of heb ik me zenuwachtig gemaakt over iets wat ik inmiddels vergeten ben?
• Komt dit door spanning nu, of is het een na-effect van spanning in het verleden?

Verkramping van de spiertjes in het ooglid

Hoi, mijn naam is Marisa Garau en ik ben schrijver en mindfulness-expert. Toen ik nog heel hard en on-mindful in mijn reclamebureau in Amsterdam werkte en aan chronische stress leed, ontwikkelde ik niet alleen een schildklierziekte, maar kreeg ik er gratis en voor niets de bijbehorende oogziekte bij.

Het is een vrij ernstige aandoening met de opbeurende naam Ziekte van Graves, waarbij de overactieve schildklier de keuze heeft uit maar liefst twee vervelende bijwerkingen:

1. De aangroei van weefsel achter de oogbal, waardoor het oog naar buiten gedrukt wordt.

2. De verkramping van spiertjes in het bovenste ooglid, waardoor dat ooglid zover opgetrokken wordt dat de oogbal uitdroogt.

In beide gevallen herken je mensen met de Ziekte van Graves aan hun wijd-opengesperde ogen. Marty Feldman, een Britse acteur uit de tijd dat artsen nog niet wisten hoe ze deze aandoening moesten behandelen, is er wereldberoemd mee geworden.

Mijn oog-aandoening viel in de tweede categorie. Niet alleen de piepkleine spiertjes in mijn oogleden, maar al mijn spieren verkrampten. Na een jaar Prednison waren de meeste spierkrampen verdwenen, maar mijn rechterooglid bleef teveel opgetrokken, waardoor ik mijn oog de hele dag door met kunst-tranen vochtig moest houden om uitdroging te voorkomen.

Uiteindelijk besloten de oogspecialisten in het AMC tot opereren. Mijn rechterooglid hangt na drie operaties een fractie lager dan mijn linkerooglid, maar dat valt alleen mij op. Ik ben allang blij dat er met mijn ogen zelf niets meer aan de hand is!

Help, m’n ooglid heeft de hik!

Als ik een trillend ooglid had, schoot ik een beetje in de stress omdat ik jarenlang aan den lijve heb ondervonden hoe vervelend het is om iets aan je ogen te mankeren. Maar ik weet dat een trillend ooglid snel weer wegtrekt, en dat ik er nooit blijvend ongemak aan over heb gehouden.

Oog trilt

Het rare van een trillend ooglid is dat het voelt alsof het reuze zichtbaar is, en anderen de trillingen in je ooglid van een kilometer afstand kunnen zien. Maar als je zelf ook regelmatig last hebt van een trillend ooglid, weet je dat alleen jij het opmerkt. Anderen hebben het meestal helemaal niet door omdat de trilling bijzonder subtiel is.

Ik vergelijk een trillend ooglid vaak met de hik. Opeens heb je het zonder aanwijsbare reden… en dan vind je het super-vervelend. Maar net zo onverwacht is het ongemak ook weer verdwenen. Vaak kun je je niet herinneren wanneer precies het moment was waarop je ooglid stopte met trillen, of wanneer je niet meer hikte. Pas veel later realiseer je je dat dat vervelende gevoel weer weg is, en haal je opgelucht adem.

De medische naam voor een trillend ooglid: myokimia

De wetenschappelijke naam voor het verschijnsel trillend ooglid is myokimia. Dirk Devroey, huisartsgeneeskundige aan de Vrije Universiteit in Brussel, legt uit dat myokimia ongecontroleerde ritmische spiersamentrekkingen zijn, die ervoor zorgen dat het ooglid trilt.

Hoe werkt dit systeem eigenlijk? De spiertjes in het ooglid worden normaal aan het werk gezet door de motorzenuwcellen van de perifere zenuwen. Een motorzenuwcel krijgt signalen uit de hersenen en zet je spieren vervolgens in beweging. Elke zenuwcel heeft een ‘staart’, de axon. Het is dit gedeelte van de zenuwcel dat elektrische impulsen doorgeeft. Als de axons van de motorzenuwcellen die verbonden zijn met je ooglid-spiertje overgestimuleerd worden, begint het ooglidspiertje vanzelf ongecontroleerd te trillen.

Kan Multiple Sclerosis de oorzaak zijn van een trilling in het ooglid?

Ja, dat kan. Elke axon (de staart van de zenuwcel) is omhuld door een beschermlaag van myeline dat helpt om elektrische signalen extra snel door te geven. MS is een immuun-ziekte waarbij het lichaam de myeline als ‘vijandige cellen’ ziet en deze afbreekt. Aangetaste en beschadigde myeline-cellen kunnen de axons van de zenuwcellen minder goed beschermen, en zo wordt de beschermlaag steeds dunner en beschadigder. Met een beschadigde beschermlaag wordt het doorgeven van elektrische signalen aan de motor zenuwcellen steeds moeilijker, waardoor de spieren in het lichaam niet meer optimaal zullen reageren.

Trillend ooglid MS

Een chronisch trillend ooglid kan dan ook een teken zijn dat er iets mis is met het doorgeven van elektrische signalen tussen de hersenen en de motorzenuwen die verbonden zijn aan de spiertjes in het ooglid. Maar voor het vermoeden van MS moet je lichaam meer symptomen vertonen dan alleen een trillend ooglid, omdat een trillend ooglid geheel andere oorzaken kan hebben.

Oorzaak trillend ooglid

Trillende oogleden kunnen op ieder moment in je leven ontstaan en zijn een gevolg van fysieke of psychosomatische omstandigheden.

Fysieke oorzaken zijn:

• een infectie aan de rand van het ooglid (blepharitis)
• droge ogen syndroom (Sicca syndroom)
• oogbindvliesontsteking (conjunctivitis)
• vitamine B12 tekort
• schaafwonden aan het hoornvlies
• irritatie door fel (zon) licht, harde wind of luchtvervuiling
• bijwerkingen van medicijnen, zoals antidepressiva en antihistamines
• ontsteking van het middelste vaatvlies van het oog (uveïtis)
• migraine

Psychosomatische oorzaken zijn:

• Gebrek aan slaap: vermoeidheid
• Stress en angst
• Cafeïne- en alcoholgebruik
• Oog-belasting en inspanning

Wanneer moet je medische hulp inschakelen?

Een trillend ooglid gaat normaal gesproken vanzelf binnen een aantal dagen voorbij. Zo niet, neem dan het zekere voor het onzekere en maak een afspraak bij je huisarts in de volgende gevallen:

• Als je ooglid zelfs na een aantal weken nog steeds trilt
• Als je oog volledig sluit bij iedere tril-aanval of als je moeite hebt om je oog te openen na het trillen
• Als je trillingen of onwillekeurige spiertrekkingen in andere delen van je lichaam of je gezicht opmerkt
• Als je oog rood of roze is, als het wat gezwollen is, of als het traant of etterig is
• Als je oogleden naar beneden hangen

Dit zijn serieuze aandoeningen die behandeld moeten worden door een medische professional. Maar de meeste gevallen van een trillend ooglid zijn mild en het goede nieuws is: je kunt er meestal zelf wat aan doen!

Wat kan je zelf doen aan een trillend ooglid? 5 tips op een rij

Meestal hoef je niets te doen aan een trillend ooglid en gaat het vanzelf weer over na een paar dagen. Maar als je vermoedt dat het een psychologische oorzaak heeft vanwege bepaalde lifestyle-gewoonten, kun je zelf ingrijpen, en deze nare maar onschuldige aandoening zelf overwinnen.

1. Verminder je oog-belasting door minder lang naar een scherm te turen

Een te hoge inspanning voor je ogen is de veelvoorkomende oorzaak van een trillend ooglid. Vooral het turen naar lichtgevende schermen (van je smartphone, tablet en computer) veroorzaakt in de meeste mensen een vervelend trillend ooglid.

Om overbelasting van je ogen te voorkomen kun je deze 20-20-20 balansoefening inzetten:

1. Kijk na elke 20 minuten bewust weg van je scherm (dat vlakbij is)

2. Focus nu op een object dat 20 meter van je verwijderd is

3. Kijk minstens 20 seconden naar dit verre object

Door afwisselend naar een object dichtbij en ver weg te kijken, houd je de spiertjes van je ooglens flexibel. Door het turen naar een scherm vlak voor je neus af te wisselen met het kijken naar een object dat 20 meter van je verwijderd is, ontspannen de spiertjes van je ooglens en kunnen ze weer balans vinden. Met het regelmatig ontspannen van je ogen is de kans op een trillend ooglid een stuk kleiner.

2. Verminder je cafeïne inname door minder koffie te drinken

Teveel koffie drinken is een veelvoorkomende oorzaak van een trillend ooglid. Cafeïne is immers een opwekkend drankje wat spierspanning veroorzaakt. En dit kan voor een teveel aan spierspanning in je ooglid zorgen. Maar hoeveel is teveel koffie? Probeer de komende dagen het drinken van koffie en thee met cafeïne te verminderen tot maximaal drie koppen per dag. Neem bijvoorbeeld twee kopjes koffie in de ochtend, en één kop thee ’s middags. Drink daarnaast cafeïnevrije dranken zoals chai latte en genoeg water, want hydrateren is belangrijk — ook voor de gezondheid van je ogen. De kans is groot dat deze nieuwe gewoonte ervoor zorgt dat je ooglid veel minder vaak in spontaan getril uitbarst.

3. Check of je vitamine B12 tekort hebt

Een belangrijke oorzaak van een trillendd ooglid is een tekort aan vitamine B12. Vaak ontstaan er problemen met B12 omdat het lichaam deze vitamine niet opneemt, zoals wanneer het maagzuur de vitamine al in de maag afbreekt. Zo kan de vitamine de cellen van het lichaam niet bereiken, en ontstaat er een chronisch tekort. Naast een trillend ooglid kan een tekort aan B12 leiden tot dove vingers, tintelingen op het gezicht en het lichaam, pijn in de heupen en benen, zichtsverlies en brain fog. Het is belangrijk om B12 op peil te houden, want door een tekort kunnen artsen een verkeerde diagnose als MS en dementie stellen, en het kan zelfs tot een postnatale depressie leiden.

4. Voorkom droge ogen met behulp van oogdruppels

Droge ogen ontstaan door meerdere factoren, zoals langdurig in een lichtgevend scherm turen, een teveel aan cafeïne en alcohol drinken, en in een omgeving werken en leven met een te lage luchtvochtigheid (bv. door de centrale verwarming). Met de eerste twee tips werk je al bewust aan een vermindering van de uitdroging van je ogen. Wil je je ogen een extra boost geven, gebruik dan oogdruppels om je ogen goed vochtig te houden. Druppel je ogen wanneer je er behoefte aan hebt, bijvoorbeeld na een dag hard werken, of na een avondje stappen. Droge ogen beïnvloeden de gezondheid van je ogen en je oogleden. Hoe gezonder je ogen, hoe beter je oogleden daarop zullen reageren.

5. Rust beter uit door meer te slapen

Slaapgebrek is één van de grote boosdoeners als het om een trillend ooglid gaat, omdat vermoeidheid onwillekeurige spierverkrampingen kan veroorzaken. ’s Avonds op tijd je schermen uitzetten zodat je ogen tot rust kunnen komen, bewust op dezelfde tijd naar bed gaan, en genoeg slaap pakken (gemiddeld zo’n 8 uur per nacht) zijn makkelijke stappen die je helpen om meer uit je nachtrust te halen en dieper te ontspannen.

6. Pak de diepere oorzaak aan van ongezonde gewoonten: stress

Stress is een ware sluipschutter als het om je welzijn gaat, omdat stress op zowel fysiek en psychologisch niveau impact op je functioneren heeft zonder dat je het door hebt. Vaak pas na jaren ga je merken wat stress voor schade in je lichaam en je geest aanricht. Dirk Devroey (de huisartsgeneeskundige aan de VU) heeft reeds duizenden patiënten behandeld en weet dat vermoeidheid en stress een grote rol speelt bij het probleem van een trillend ooglid.

• Door teveel stress hebben we behoefte aan cafeïne en alcohol
• Door teveel stress gaan we te laat naar bed en komen we niet in een diepe slaap
• Door teveel stress zitten we te lang met onze neus in felle computerschermen
• Door teveel stress hebben we geen motivatie om regelmatig te sporten en te bewegen, waardoor we ons lichaam niet geven wat het nodig heeft en zo steeds vatbaarder worden voor virussen, bacteriën en auto-immuunziekten
• Door teveel stress hebben we te weinig oemph om verstandige keuzes te maken en grijpen we regelmatig naar een vette snack in plaats van een banaan of wortel

Hoe meer stress je ervaart, hoe moeilijker het is om gezonde gewoonten te ontwikkelen… en hoe makkelijker het wordt om ongezonde korte-termijn keuzes te maken.

Mijn verhaal: van stress naar happiness

Ik ben niet alleen mindfulness-expert, maar ook een heuse stress-veteraan. Ik ontwikkelde sinds m’n 12e perfectionisme en prestatiedrang, wat me later in mijn carrière veel succes en geld opleverde… maar ook ernstige fysieke aandoeningen zoals ik reeds eerder in dit artikel vertelde. Naast m’n schildklier- en oogziekte leed ik aan chronische stress en terugkerende depressie.

Uiteindelijk zorgde burnout ervoor dat ik met mijn eigen reclamebureau moest stoppen. Maar deze bittere tegenslag werd bijna direct daarna gevolgd door een verrassend positieve wending: ik besloot een mindfulness-training te volgen. Tijdens het aanleren van mindfulness zag ik in dat niet alleen perfectionisme, prestatiedrang en werkstress m’n burnout symptomen hadden veroorzaakt, maar vooral mijn eigen denken, wat altijd achterdochtig op zoek was naar negativiteit en voor elke oplossing een probleem wist te vinden.

Met mindfulness leerde ik hoe ik mijn mindset kon veranderen… waardoor mijn hele leven meeveranderde.

Wil je weten wat mindfulness voor jou kan doen? Download dan mijn gratis e-boek en ontdek hoe mijn unieke mindfulness aanpak ook jouw leven voorgoed kan veranderen.

Ik heb twee mindfulness bestsellers geschreven, Haal meer uit je leven met mindfulness en z’n opvolger Haal meer uit je dip met mindfulness… die ook in het buitenland een succes zijn.

Tussen de bedrijven door herstructureerde, redigeerde en herschreef ik het boek van mijn mindfulness-trainer, dat ook een grote hit werd.

Mijn online platform Growing Mindfulness, boordevol mindfulness tips en inzichten, trekt jaarlijks maar liefst 200.000 bezoekers.

Mijn digitale mindfulness-cursus en mijn mindfulness onderhoudsservice zijn al door meer dan 5.460 mensen gevolgd die mijn werk als zeer positief beoordelen, en dat aantal is alsmaar groeiende.

Omdat ik artikelen en advies van hoge kwaliteit bied, werken redacties van Margriet, Santé, ZiN, Nouveau, Yoga International en GezondNu graag met mij samen. Ik schrijf mijn guest posts altijd gratis omdat ik het belangrijk vind om zoveel mogelijk mensen op een laagdrempelige manier bewust te maken van mindfulness.

Daarnaast begeleid en coach ik elke week cliënten op individuele basis zodat zij op een natuurlijke, mindful manier positieve veranderingen in hun leven kunnen doorvoeren.

Mindfulness kan een trillend ooglid oplossen (ja, echt!)

Als je het idee dat je met mindfulness je trillende ooglid kunt oplossen, nogal bizar vindt, dan geef ik je groot gelijk. Het zou ook nooit in mijn hoofd opgekomen zijn, als ik het niet zelf aan den lijve had ondervonden.

Toen ik mindfulness leerde toepassen, waren mijn ogen nog aan het herstellen van alle Prednison-behandelingen en de operaties. Ik had veel pijn doordat mijn ogen te droog waren (om dat ongemak te verzachten had ik van de AMC-specialist kunst-tranen voorgeschreven gekregen) en ik had zeer regelmatig een zenuwtrekje aan mijn ooglid — dan links, dan rechts, dan onder, dan boven… er was geen peil op te trekken.

Maar al tijdens de mindfulness-training begonnen er belangrijke veranderingen in mijn lichaam op te vallen:

• Ik kreeg steeds meer energie
• Ik ging op tijd naar bed en kwam in een diepe, herstellende slaap
• Ik werd elke ochtend met een fris hoofd wakker
• Ik werd niet langer geveld door de griep
• Ik kreeg sterkere spieren, en kon opeens een potje groenten opendraaien!
• Ik had zo’n 6 keer per jaar zulke lage rugpijn dat ik dan een week uit de running was. Maar al na enkele weken mindfulness begonnen de rugspieren in mijn onderrugte ontspannen. Sindsdien heb ik nooit meer spit gehad.

Mijn ogen bleken zich opeens zeer snel te herstellen, en van een regelmatig trillend ooglid was opeens geen spoor meer te bekennen.

Ook emotioneel waren de veranderingen zeer opvallend:

• Ik maakte me steeds minder zorgen. Ik ontwikkelde een houding van: ik zie wel en ik vertrouw erop dat het allemaal goed komt (en het komt ook goed, als je maar geduld en vertrouwen hebt).
• Ik opende mijn ogen voor mijn leefomgeving, waardoor ik in verwondering door het Vondelpark liep waar we woonden. Elke dag kwam ik opgetogen thuis met verhalen over ruisende bomen, bijzondere honden en rustgevend vogelgezang.
• Ik begon interesse te tonen voor wildvreemde mensen, die daar allemaal heel enthousiast op reageerden.
• Ik was niet meer obsessief bezig met mijn problemen, tekortkomingen en verlangens. Zo ontstond er ruimte om andere mensen te helpen in hun zoektocht naar vervulling — en maakte ik een start met mijn eerste boek over mindfulness.

Ik begon positief te denken, zag mogelijkheden in plaats van bedreigingen, en voelde me voor het eerst van mijn leven opgeruimd en tevreden. Opeens kon ik een stuk gelukkiger zijn, wow!

Hoe kan mindfulness al dit soort ontwikkelingen bewerkstelligen?

Het is heel eenvoudig: het geheim van mindfulness schuilt in aandacht. Daarom wordt mindfulness in Nederland ook wel aandacht-training genoemd.

Met mindfulness leer je aandacht te focussen, zodat je denken domweg geen ruimte over heeft om te piekeren en zorgen te maken. Het focussen van aandacht wordt in de mindfulness-training geoefend door mediteren.

Ondanks dat ik zelf veel baat heb gehad bij meditatie, is mij opgevallen dat heel veel mensen helemaal niet willen leren mediteren. En ik geef hen geen ongelijk. Minder stressen is prima, maar het moet niet moeilijk gemaakt worden. En dat is precies wat meditatie is: het is moeilijk en het kost heel veel tijd. Als meditatie niet goed wordt begeleid, verzandt het juist in eindeloze pieker-sessies en kun je er zelfs behoorlijk depressief van worden — dit omdat je alles wat je denkt onder een vergrootglas legt, waardoor je gaat overdenken en in denk-drijfzand wegzakt.

Mindfulness zonder zweverig gedoe

Om iedereen, die niet van meditatie en ander zweverig gedoe houdt, toch met de kracht van mindfulness kennis te laten maken, heb ik een unieke aanpak ontwikkeld: mindfulness-in-alles-wat-je-doet.

Dit is een methode waarmee je mindfulness aanleert in je dagelijkse leven, zonder dat je elke dag een uur op een meditatiekussentje hoeft te zitten. Je oefent eenvoudigweg met bezigheden, gewoonten en klusjes die je toch al op een dag doet. Zo hoef je mijn mindfulness niet in te plannen in je agenda, maar kun je het eenvoudigweg inzetten wanneer je het nodig hebt. Gewoon spontaan, zonder schema’s en planningen.

Want ik weet dat je het al druk genoeg hebt, en dat je al genoeg door je agenda geleefd wordt. Ik ben zelf mindfulness pas gaan aanleren toen ik burnout had en toch niet werkte. Had ik echter nog in mijn reclamebureau gewerkt, dan had ik never nooit tijd genomen voor mindfulness en de meditaties.

Lees alles over mijn no-nonsense aanpak — het is gratis

Als je interesse hebt in mindfulness en het serieus aanpakken van je stress, download dan mijn gratis e-boek. Hierin beschrijf ik wat mindfulness is, wat het doet, en hoe mijn elke-dag-mindfulness veel betere resultaten geeft dan de standaard mindfulness-training.

Wil je ook je stress verminderen, download dan mijn gratis e-boek. Hierin lees je alles over mijn effectieve, no-nonsense mindfulness-aanpak waarmee je meer balans en meer kleur in je leven brengt.