Wie ben ik? Twee slimme stappen om ’n antwoord te vinden op deze moeilijke vraag

Het is de moeder der levensvragen en allemaal krijgen we er vroeg of laat mee te maken. Dankzij je unieke zelfbewustzijn vraag je je op een bepaald moment in je leven af wie je eigenlijk bent. Het is een belangrijke vraag, omdat het je leven richting en een doel kan geven. Vandaar dat ik in dit artikel dieper inga op dit existentiële vraagstuk, en je zal helpen om een antwoord te vinden waarmee je je een interessant en vervullend leven kunt creëren.

Wij mensen lijken erg op elkaar. We zien er over het algemeen hetzelfde uit, en hebben veelal dezelfde gevoelens en emoties. We herkennen zowel vreugde als verdriet in anderen omdat we zelf weten hoe het voelt als we dit soort emoties doorleven.

Je unieke ik-heid

Tegelijkertijd zijn we ook allemaal een beetje anders. En precies dat beetje anders zorgt ervoor dat je je unieke persoonlijkheid ervaart. Je weet dat er veel van wat je voelt en ervaart sterk overeenkomt met wat anderen voelen en ervaren. Maar diep van binnen voel je dat er een deel van je is wat je niet in anderen herkent: jouw unieke ik-heid.

De power van een persoonlijke crisis

De vraag: wie ben ik? vraag je jezelf niet als je lekker in je vel zit en alles in je leven op rolletjes loopt. Integendeel, een persoonlijke crisis zoals burnout, een scheiding, een ernstige aandoening of ontslag heeft je volledig uit het veld geslagen. Terwijl je ’s nachts wakker ligt van de zorgen doemt er opeens die levensbelangrijke vraag op: Wie ben ik eigenlijk?

Ondanks dat deze vraag je depressie alleen maar lijkt te verergeren, is dit precies het juiste moment waarop je je moet afvragen wie je bent. Want deze vraag vormt juist de poort naar het ontwikkelen van een hoger zelfbewustzijn en zal je helpen om jezelf beter te begrijpen. En pas als je jezelf beter kent, kun je meer uit jezelf halen.

Wil je ook meer geluk ervaren? Download dan mijn gratis e-boek. Hierin lees je alles over mijn effectieve, no-nonsense mindfulness-aanpak waarmee je je leven die positieve boost kunt geven die je zo verdiend hebt.

Breken of buigen

Je kent vast ook zo’n type die altijd beweert dat hij zichzelf zo goed kent. Het lijkt misschien heel stoer en het komt lekker zelfverzekerd over… maar als je wat dieper nadenkt over zo’n bewering, zie je dat jezelf door-en-door kennen helemaal niet zo ideaal is. Want het natuurlijke gevolg van jezelf helemaal snappen is dat er geen ruimte voor groei is.

Moet je je voorstellen dat je op alles wat je meemaakt, leest of hoort zou reageren met: tja, dat weet ik al. Dan zou je toch nooit iets kunnen bijleren? Dan weet je toch dat je altijd op datzelfde intelligentieniveau zal blijven hangen, en dus feitelijk zou stilstaan?

Met beweren dat je jezelf kent gun je jezelf geen nieuwsgierigheid, en dus ook geen vooruitgang, waardoor je je als mens niet meer kunt ontwikkelen. Je zult dan onherroepelijk vastroesten in vaste gewoonten, en zal bij elke verandering in de buitenwereld breken — eenvoudigweg omdat je niet de flexibiliteit hebt om mee te buigen en het beels dat je van jezelf hebt gecreëerd niet kunt loslaten.

Een emotioneel intelligente vraag

Jezelf afvragen wie je bent is dus zeker geen domme vraag. Integendeel, het duidt op emotionele intelligentie omdat je snapt dat er meer potentie in je zit dan je er op dit moment uit haalt. Het geeft aan dat je nieuwsgierig bent, dat je de moed hebt om lastige vragen over je eigen persoonlijkheid te stellen (wat maar weinig mensen durven) en dat je de wil hebt om jezelf beter te leren kennen, waardoor je voor jezelf de mogelijkheid creëert om te groeien en bloeien.

Dat dit gebeurt tijdens een persoonlijke crisis, maakt het eigenlijk alleen maar beter. Omdat je in tijden van crisis noodgedwongen openstaat voor nieuwe ideeën en mogelijkheden. Je vertrouwde omstandigheden zijn immers overhoop gehaald en bestaan niet meer in hun oude vorm. Die nieuwe realiteit is in het begin enorm pijnlijk en vaak traumatiserend. Maar na verwerking van de eerste shock zie je opeens de deur naar emotionele groei, een dieper begrip van wie je bent, en een duidelijk inzicht in wat je drijfveren zijn.

Soepel meebewegen

Wie je bent is geen statisch gebeuren. Je bent in alle belangrijke fasen van je leven anders, omdat je als mens verandert. Je verandert door alles wat je meemaakt en door iedereen die je ontmoet en deel wordt van je leven, zoals je partner, je vrienden, je kinderen, je collega’s en ja, zelfs je huisdieren.

• Werd je vroeger door je ouders verzorgd en gesteund… nu moet je er voor hen zijn omdat je ouders oud en fragiel worden.

• Was je vroeger een losbandige student die te vaak teveel dronk… nu ben je een verantwoordelijke vader die ’s avonds zijn kinderen een verhaaltje voorleest.

• Was je vroeger een brave werknemer… nu werk je voor jezelf en voer je je projecten uit zoals jij het wilt.

Je bent constant aan het veranderen en aanpassen. Het is deze flexibiliteit die ervoor zorgt dat je niet breekt, maar meebeweegt met wat de veranderende omstandigheden van je vragen.

Soms, met grote veranderingen, gaat dit met horten en stoten, maar vaak is het een soepel aanpassen aan kleine veranderingen en heb je het nauwelijks door dat je meebeweegt.

Een vraag met dreiging

Ondanks dat het stellen van de vraag wie ben ik? je veel positiviteit kan opleveren… toch blijft het een vraag met een zekere dreiging. Het vereist moed en doorzettingsvermogen om echt bij jezelf naar binnen te kijken. Onze grootste angst is dat we ontdekken dat er niets is, dat we niets zijn, dat we dus eigenlijk waardeloos zijn en alles verkeerd hebben aangepakt.

En ja, dat kan. Het kan gebeuren dat als je bij jezelf naar binnen kijkt, je opeens inziet dat je verkeerd bezig bent geweest.

• Dat je te ambitieus was in je werk waardoor je je partner verwaarloosde.
• Dat je egoïstisch bent geweest waardoor je anderen in de kou hebt laten staan.
• Dat je altijd je gelijk moest halen, waardoor je vriendschappen bent verloren.

Maar wees eerlijk: al komt er iets negatiefs naar boven, zou je dat dan liever niet weten? Dat zou betekenen dat je domweg verkeerd bezig zou blijven, en domweg mensen zou blijven tekortdoen of kwetsen. Is het niet veel beter om jezelf eerlijk te onderzoeken en te weten waar je hier en daar de fout in gaat, zodat je dat voortaan kunt voorkomen?

Fouten maken is helemaal niet erg. Maar niet van je fouten leren, bijvoorbeeld omdat je je fouten niet wilt zien, is wel erg. Dat belemmert namelijk je groei en zal je levensgeluk uiteindelijk ernstig in de weg staan.

Want daar draait dit uiteindelijk allemaal om: je tevreden en gelukkig voelen en zingeving aan je leven toevoegen.

Hoe kun je meer maken van de vraag: wie ben ik?

Als je je nu in deze periode van je leven afvraagt wie je bent, is dat een teken dat je niet helemaal tevreden en gelukkig bent.

Hier volgen enkele ideeën die je kunnen inspireren om de overtuigingen waar je je zo lang aan vast had geklampt, rustig los te laten en op zoek te gaan naar de eigenschappen die jouw unieke persoonlijkheid vormen en verrijken — en daar vervolgens gebruik van te maken in de volgende fase van je leven.

1. Accepteer dat je persoonlijkheid niet statisch is

Alles wat leeft, beweegt in een constante stroom van veranderingen en mogelijkheden. Deze flow is nooit statisch, maar is altijd in ontwikkeling. Het is een natuurwet die ook voor ons geldt, omdat we nu eenmaal deel uitmaken van dit universum.

Als alles wat leeft altijd in beweging en onderhevig aan veranderingen is… dan betekent dit dat ook jouw persoonlijkheid altijd in beweging is. In plaats van je unieke eigenheid te zien als een statische foto die je persoonlijkheid voor eeuwig heeft bevroren in tijd… kun je je misschien wel voorstellen dat je ik-heid ook bewegelijk en veranderlijk is. Dit geeft je de mogelijkheid om jezelf opnieuw uit te vinden en om je overtuigingen regelmatig tegen het licht te houden om te zien of deze je nog wel van dienst zijn.

Accepteer dat het levensproces zich ontvouwt en altijd verrassingen met zich meedraagt, juist omdat in het leven niets vaststaat en niets zeker is.

2. Onderzoek of Wie ben ik? wel de juiste vraag is

Als je de vraag Wie ben ik? leest, dan voel je waarschijnlijk ook meteen een soort onvrede opborrelen. Op de één of andere manier impliceert deze vraag een gevoel van onvermogen en hulpeloosheid.

Gelukkig is er een betere vraag te stellen die je direct naar antwoorden wijst waar je wat aan hebt:

Wie kan ik zijn?

Deze vraag spoort je aan om heel diep naar zowel je verlangens als je talenten en vaardigheden te kijken. Als je deze vraag tot je door laat dringen, dan zie je dat wat je wilt doen belangrijker is dan te weten wie je bent. Je bent een mens met een rijk innerlijk leven. Hoe je dat rijke innerlijke leven inzet, en naar buiten brengt zodat anderen daarmee hun leven kunnen verbeteren… dat is de werkelijke essentie van het leven.

Wij mensen kunnen alleen gelukkiger zijn als we anderen gelukkig maken. En daarom is het belangrijker om antwoord op de vraag: wie wil ik zijn? te vinden, dan op de vraag: wie ben ik?

Als je er goed over nadenkt, maakt het eigenlijk helemaal niet uit wie je precies op dit moment in je leven bent omdat het toch maar een momentopname in een immer veranderd universum is… Om daadwerkelijk geluk en tevredenheid in de toekomst te vinden, is het belangrijker en veel praktischer om na te denken over wie je zou willen zijn. Dit impliceert namelijk vooruitgang, en dus emotionele groei.

Het is goed om te weten waar je op dit moment toe in staat bent… maar het is eigenlijk veel interessanter om na te denken over wat je in de toekomst zou kunnen doen en bereiken.

Hiermee raak je de kern van je wezen: je potentieel.

Stel je een man in de gevangenis voor. Als je zou kijken naar wat hij is, dan is hij een crimineel. Hij is niet voor niets veroordeeld en zit niet voor niets in de gevangenis. Hij heeft iets verkeerds gedaan waar hij nu de prijs voor betaalt.

Maar wat gebeurt er als je naar de gevangene zou kijken met de vraag: wie kan deze man zijn?

• Misschien is hij een heel goede engineer, en kan hij slimme irrigatiesystemen voor arme woestijnlanden ontwerpen.
• Misschien is hij een heel goede beeldhouwer, en kan hij een wereldberoemd kunstenaar zijn.
• Misschien kan hij heel goed met dieren overweg, en zou hij een geweldige hondentrainer zijn.
• Misschien is hij tot belangrijke spirituele inzichten gekomen, en kan hij jongeren inspireren om niet het criminele pad op te gaan maar iets van hun leven te maken.

In Nieuw-Zeeland krijgen vrouwelijke veroordeelden die zich goed gedragen, de mogelijkheid om pups te socialiseren en als blindengeleidehond op te leiden. Justitie geeft de vrouwen op deze manier de mogelijkheid om hun zelfrespect op te bouwen en aan zichzelf te bewijzen dat ze geen criminaliteit nodig hebben om belangrijk te zijn en in hun levensonderhoud te voorzien. Uiteindelijk keren de vrouwen met hernieuwd zelfvertrouwen en een diploma terug in de maatschappij, zodat ze eindelijk een normaal bestaan kunnen opbouwen met een goede baan.

Zie je hoe het stellen van de juiste vraag een enorm verschil kan maken?

Wie ben ik?

→ Het beantwoorden van deze vraag kan op z’n best tot een omschrijving van een momentopname leiden.

Wie kan ik zijn?

→ Het beantwoorden opent allerlei mogelijkheden en ontsluit dat rijke reservoir aan potentieel wat je in je hebt.

Download mijn gratis e-boek en lees alles over mijn niet-zweverige aanpak waardoor je je al binnen een week meer inzicht in je potentieel zult hebben.

Het (v)erkennen van je potentieel

Zodra je je bewust bent van je potentieel, kun je duidelijke doelen stellen om dit potentieel te gaan verkennen en er uiteindelijk je voordeel mee te doen, door bezigheden of werkzaamheden te creëren waarmee je je goede eigenschappen, talenten en vaardigheden kunt inzetten. Dit proces zal niet alleen je eigen leven ten goede komen omdat het je gevoelens van geluk, tevredenheid en vervulling zal opleveren, maar het zal ook het leven van talloze andere mensen ten goede komen omdat zij gebruik zullen kunnen maken van jouw talenten en vaardigheden.

Positieve desintegratie

Ook zul je merken dat zodra je je eigen potentieel kunt erkennen en verkennen, er een belangrijke innerlijke shift zal plaatsvinden. Je zult al je oude vertrouwde eigenschappen tegen het licht houden en vervolgens die paar inefficiënte eigenschappen die je niet meer van dienst zijn, inruilen voor nieuwe eigenschappen die je in je nieuwe levensfase wèl zullen ondersteunen. Dit proces heet in de psychologie ‘positieve desintegratie’: het zorgt ervoor dat je op zoek gaat naar een nieuwe balans en het dynamische proces van persoonlijke evolutie zult opstarten.

Hoe mindfulness helpt om antwoord te vinden op de vraag: wie kan ik zijn?

Met mindfulness kun je je gedachten onder controle krijgen en kun je stress verminderen. Dat doe je door eenvoudige taken met volledige aandacht te doen.

• Je wast bijvoorbeeld de auto, maar houdt daar je aandacht bij zonder in gepieker over het verleden of de toekomst te vervallen.
• Of je wandelt door het park, terwijl je aandacht besteedt aan alles wat je ziet, zonder in gepieker te vervallen.

Met het geven van volledige aandacht aan een taak heeft je denken geen ruimte om te piekeren. Hoe meer je je denken traint om te focussen, en dingen met aandacht te doen, hoe minder er gepiekerd kan worden. En dan is er meer denkruimte over om over jezelf en jouw leven na te denken, en over de gewoonten die je niet meer van dienst zijn, en talenten en gewoonten die je wèl wilt ontwikkelen.

Mindfulness is dus een ultieme hulp om jezelf beter te leren kennen. Om te leren niet meer in je valkuilen te vallen, en om daarentegen je talenten en sterke punten naar boven te halen.

Als je emotioneel in de knoop zit, of vaak piekert, dan heb je daar helemaal geen denk-ruimte voor. Dan word je opgeslokt met zorgen-maken en stressen, en kun je last krijgen van werkstress, burnout symptomen en hyperventilatie.

Maar zodra je je hoofd rustig kunt maken, en je denken kunt leren te focussen, dan begint er ruimte te ontstaan in je denken. Ruimte om waardevolle informatie te ontdekken over jezelf zodat je eindelijk jezelf kunt worden en weer kunt genieten van het leven.

Over Marisa Garau

Hoi, mijn naam is Marisa Garau en ik ben mindfulness-expert.

Vanwege terugkerende depressie en burnout heb ik in 2006 de standaard mindfulness-training gevolgd om alles over het denken en mindfulness te weten te komen. Ik was vanaf dag één verkocht en sindsdien draait mijn leven om de power van mindfulness.

Ik heb twee mindfulness bestsellers geschreven, Haal Meer Uit Je Leven Met Mindfulness en z’n opvolger Haal Meer Uit Je Dip Met Mindfulness… die ook in het buitenland een succes zijn.

Tussen de bedrijven door herstructureerde, redigeerde en herschreef ik het boek van mijn mindfulness-trainer, dat ook een grote hit werd.

Mijn online platform Growing Mindfulness, boordevol mindfulness tips en inzichten, trekt jaarlijks maar liefst 200.000 bezoekers.

Mijn digitale mindfulness-cursus en mijn mindfulness onderhoudsservice zijn al door meer dan 5.460 mensen gevolgd die mijn werk als zeer positief beoordelen, en dat aantal is alsmaar groeiende.

Omdat ik artikelen en advies van hoge kwaliteit bied, werken redacties van de grote Nederlandse media graag met mij samen. Ik schrijf mijn guest posts altijd gratis omdat ik het belangrijk vind om zoveel mogelijk mensen op een laagdrempelige manier bewust te maken van mindfulness.

Daarnaast begeleid en coach ik elke week cliënten op individuele basis zodat zij op een natuurlijke, mindful manier positieve veranderingen in hun leven kunnen doorvoeren.

Bekend van onder andere: