Terugkijkend op de afgelopen tien jaar heb ik gemerkt dat we worden geïndoctrineerd met het hardnekkige idee dat we altijd maar moeten streven naar gelukkig zijn. Geluk is hot. Natuurlijk verkoopt reclame altijd al geluk: je hebt dit product echt nodig omdat het je leven perfect gelukkig zal maken. Maar in het afgelopen decennium is de geluksobsessie doorgedrongen tot alle gebieden van ons dagelijks leven. En zo domineert de zucht naar geluk onze social-media feeds, onze tijdschrift- en krantenartikelen, onze gesprekken met vrienden en collega's en onze sessies met huisartsen en psychologen.
De klachten
Ik coach cliënten op een individuele basis en vaak komen de volgende issues ter sprake, die je misschien zelf ook herkent:
- Ik ben niet gelukkig met mezelf.
- Hoe word ik weer gelukkig?
- Ik kan me nauwelijks gelukkig voelen.
- Wat moet je doen als je ongelukkig bent?
- Hoe kan ik gelukkiger zijn met mezelf?
- Hoe kan ik een gelukkig leven leiden?
- Hoe kan ik mezelf gelukkig maken?
Comfortabel
Dus wat is deze obsessie met geluk? Het is vrij eenvoudig uit te leggen. We willen ons goed voelen. Dat betekent: je veilig voelen, je geliefd voelen, je gerespecteerd voelen. We willen positieve gevoelens en emoties ervaren omdat deze makkelijk en comfortabel zijn. In onze strijd voor de positieve dingen hebben we de negatieve dingen in een vijand veranderd. Negatieve ervaringen veroorzaken emotionele pijn... wie zit daar nu op te wachten?
Obsessie
In een tijdperk waarin geluk moet overheersen, willen we elk risico op het ervaren van frustratie, liefdesverdriet, teleurstelling en pech actief vermijden, beëindigen of zo snel mogelijk vergeten. We willen niet de ontwrichtende wanhoop van tegenslagen voelen. Maar hoe druk we ook praten en denken over geluk, het lijkt erop dat het leven zelf zich niet zoveel aantrekt van onze obsessie :-) Het leven gebeurt gewoon – zowel in al zijn sprankelende pracht als in zijn verwoestende meedogenloosheid.
Emotioneel litteken
Terwijl we jagen op de illusie van eeuwigdurend geluk, zien we niet in dat alleen gelukkig voelen niet zorgt voor een perfect leven. Je gelukkig voelen is een vluchtige ervaring, die snel wordt vergeten omdat het (helaas!) geen emotioneel litteken achterlaat om ons eraan te herinneren. Het streven naar het vinden van de heilige graal van gelukkig met jezelf zijn weerhoudt ons er bovendien van om het leven in al haar volheid en compleetheid te ervaren.
'Rampen'
Het leven is zowel goed als slecht, en slechte dingen hebben hun eigen unieke waarde. Dit citaat vat het mooi samen:
"Niet alle stormen verstoren je leven. Sommige stormen vegen juist je pad schoon zodat je ziet welke kant je op moet."
Ik wed dat je meest waardevolle levenservaringen veroorzaakt zijn door ‘rampen’ die je in elkaar deden klappen, maar die je op de een of andere manier toch hebt overwonnen – waardoor je nu sterker in je schoenen staat dan ervoor. Inmiddels is die ‘ramp’ omgetoverd tot een dierbare herinnering die je graag met je vrienden deelt, toch?
Compleet
We hebben meer nodig dan alleen prettige ervaringen om zingeving te ervaren. We hebben ongemak en onaangename emoties nodig om ons gelukkig en compleet te voelen. Het is geen wonder dat Jon Kabat-Zinn, de grondlegger van de mindfulness-filosofie, ons leert om ‘full catastrophe living’ te omarmen. Ja, er gebeuren slechte en pijnlijke dingen met ons. Maar hoe meer we de moeilijke gevoelens negeren of er weerstand aan bieden, hoe meer deze zich vastbijten... waardoor er een grijze sluier van depressie en angst geweven wordt die onze wereld in een saaie zwart-wit-ervaring verandert.
Veerkracht
Door zowel alle mooie ervaringen als alle frustraties en trauma’s van ons dagelijks leven te accepteren, zullen we merken dat ons bestaan zijn volledige kleur behoudt. Dit geeft ons het gevoel dat we leven. We hebben weerstand nodig om veerkracht op te bouwen. We hebben brute verandering nodig om flexibiliteit te ontwikkelen en loslaten te praktiseren. In plaats van de utopie van geluk na te jagen, zoek in de komende weken eens bewust naar uitdagende taken die een caleidoscoop van gevoelens en emoties opleveren. Ik kan je verzekeren dat dit de beste manier is om interessante verhalen en dierbare herinneringen te creëren... en zo geluk te vinden.
Marisa Garau
